Kofeina i jej wpływ na organizm

     

Kawka, kawusia, kawunia! Kto jej nie lubi! Popijając  ją codziennie czy zastanawiamy się jak kofeina w niej zawarta wpływa na nasz organizm? Jeśli nie to warto zapoznać się z kilkoma faktami.

      Kofeina (nazwa łacińska: Coffeinum) jest alkaloidem purynowym występującym w niektórych surowcach roślinnych i należy do najpowszechniej stosowanych substancji psychoaktywnych. Naturalnie występuje w liściach krzewu herbacianego i ostrokrzewu paragwajskiego Mate, nasionach kawy, kakao oraz zarodkach nasion koli i ponad 60 innych gatunkach roślin. Zawartość kofeiny w produktach przedstawia się następująco:

•          Filiżanka czarnej kawy 70-140 mg
•          Filiżanka kawy  rozpuszczalnej 95 mg
•          Filiżanka espresso 57 mg
•          Niepełna szklanka czarnej sypanej herbaty 65 mg
•          Butelka coli (0,33ml)  45 mg
•          Szklanka herbaty w torebkach 46 mg
•          Szklanka zielonej herbaty 31 mg

Kofeina na zdolność do szybkiego wchłania się z przewodu pokarmowego, osiągając maksymalne stężenie we krwi po 30–120 minutach od spożycia, w zależności od organizmu i obecności treści pokarmowej w żołądku.

       Kofeina ma szerokie spektrum działania na nasz organizm, wpływa na układ sercowo-naczyniowy, układ nerwowy i pokarmowy, zauważamy również oddziaływanie na stężenie cholesterolu we krwi oraz metabolizm. Wypijając filiżankę kawy często zauważamy wpływ kofeiny na ciśnienie tętnicze krwi. Spożycie około 250 mg kofeiny zwiększa sztywność ściany tętnic, czego następstwem jest wzrost ciśnienia skurczowego oraz rozkurczowego. Jednocześnie analizując kilkanaście artykułów naukowych zauważamy, że ciśnienie krwi oraz zawartość cholesterolu podnoszą w dużej mierze diterpeny –substancje lipidowe kawy a nie tylko sama kofeina! Dodatkowe wahania ciśnienia krwi zależą również od nawyku picia kawy, więc u osób regularnie pijących kawę efekt ten jest mniejszy niż u osób pijących kawę sporadycznie.

      Mechanizm, poprzez który kofeina oddziałuje na układ nerwowy  polega przede wszystkim na blokowaniu receptorów adenozyny, co przejawia się zwiększeniem wydzielania: adrenaliny, dopaminy i serotoniny. Skutkiem tego jest pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego, przyspieszenie pracy serca, rozszerzenie naczyń krwionośnych. Część badań wskazuje, że umiarkowane spożycie kofeiny (100–300 mg dziennie) korzystnie wpływa na wydolność umysłową i fizyczną, sprawność myślenia, koncentrację, a ponadto zmniejsza zmęczenie i senność.

     Wiele działań niepożądanych kofeiny jest związanych z jej wpływem na układ pokarmowy. Zmniejsza ona napięcie zwieracza dolnego przełyku i przez to zwiększa objawy choroby refluksowej przełyku. Dodatkowo stymuluje wydzielanie kwasu solnego, co sprzyja rozwojowi wrzodów żołądka. Dlatego też pacjentom z chorobami gastroenterologicznymi, takimi jak choroba refluksowa przełyku oraz choroba wrzodowa, powinno się zalecać ograniczenie spożywania kawy.

      Na rynku dostępne są suplementy diety „pomagające” zmniejszyć masę ciała bez stosowania diety w skład których często wchodzi kofeina, która ma zwiększać metabolizm tłuszczów w organizmie. Niestety brak jest jednoznacznych dowodów na takie działanie, dlatego pijąc filiżankę kawy nie liczmy na szybki spadek masy ciała J

     Podsumowując kofeina nie jest obojętna dla naszego organizmu. Ze względu na szerokie działanie i odmienny wpływ na czynniki sprzyjające rozwojowi chorób układu sercowo-naczyniowego jej spożycie powinno być kontrolowane i u niektórych osób ograniczone.